Slagaderverkalking en aderverkalking: oorzaken, symptomen en behandeling

Aderverkalking, ook wel slagaderverkalking genoemd, is een chronische aandoening die de slagaders aantast en vaak wordt geassocieerd met een verhoogd risico op een hartaanval en beroerte. Deze aandoening ontwikkelt zich langzaam over tijd en kan, indien onbehandeld, ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Inzicht in hoe aderverkalking ontstaat, kan helpen bij het voorkomen en behandelen van problemen die samenhangen met de bloedsomloop.

Wat is aderverkalking?

Aderverkalking is een proces waarbij vet, cholesterol en andere stoffen zich ophopen in de binnenwanden van slagaders, wat leidt tot de vorming van plaques. Deze plaques vernauwen en verharden de bloedvaten, waardoor de bloedstroom afneemt. Na verloop van tijd kunnen deze plaques instabiel worden en bloedstolsels veroorzaken die de bloedstroom volledig blokkeren.

Uit onderzoek blijkt dat aderverkalking een ontstekingsproces is, waarbij immuuncellen reageren op geoxideerd LDL-cholesterol. Dit kan een kettingreactie veroorzaken die de aandoening verergert. Volgens een studie gepubliceerd in het Journal of Cardiovascular Research speelt geoxideerd cholesterol een cruciale rol bij de vorming van plaques en de vernauwing van slagaders.

Symptomen van slagaderverkalking en aderverkalking

In de vroege stadia van slagaderverkalking en aderverkalking zijn er vaak geen merkbare symptomen, wat het moeilijk maakt om de aandoening te detecteren voordat deze zich heeft ontwikkeld. Naarmate de bloedstroom aanzienlijk wordt beperkt, kunnen de volgende symptomen optreden:

• Pijn op de borst (angina):
  Angina is een veelvoorkomend symptoom van slagaderverkalking in de kransslagaders die het hart van bloed voorzien. De pijn voelt vaak aan als druk of een beklemmend gevoel in de borst en wordt vaak uitgelokt door fysieke inspanning of stress. De pijn kan uitstralen naar de armen, nek, kaak of rug.
• Pijn in de benen tijdens het lopen (claudicatio intermittens):
  Wanneer slagaderverkalking de slagaders naar de benen aantast, kan dit leiden tot pijn of krampen in de kuiten tijdens het lopen. Deze pijn verdwijnt meestal in rust, maar keert terug bij verdere inspanning. Dit is een vroeg teken van perifere arteriële ziekte (PAD).
• Kortademigheid:
  Wanneer het hart onvoldoende zuurstofrijk bloed krijgt door vernauwde slagaders, kan dit kortademigheid veroorzaken, vooral tijdens lichamelijke activiteit.
• Vermoeidheid of spierzwakte:
  Een verminderde bloedtoevoer naar spieren in de armen en benen kan een gevoel van zwakte of vermoeidheid veroorzaken, zelfs bij lichte activiteiten.
• Ernstigere symptomen:
  In gevorderde stadia kan plaque in de slagaders barsten, wat kan leiden tot bloedstolsels en ernstige complicaties zoals:
  • Hartaanval: Geblokkeerde bloedstroom naar het hart kan schade aan de hartspier veroorzaken, met symptomen zoals intense pijn op de borst, misselijkheid, duizeligheid en zweten.
  • Beroerte: Geblokkeerde bloedstroom naar de hersenen kan een beroerte veroorzaken. Symptomen zijn plotselinge zwakte aan één kant van het lichaam, moeite met spreken of verlies van gezichtsvermogen.
  • Gangreen: Bij ernstige bloedstroombeperkingen in de benen kan weefsel afsterven door een gebrek aan zuurstof, wat leidt tot gangreen. Dit vereist onmiddellijke medische aandacht en kan in extreme gevallen amputatie vereisen.

Preventie en behandeling van aderverkalking

Het voorkomen van aderverkalking richt zich op het verbeteren van de gezondheid van de bloedvaten en het verminderen van het risico op plaquevorming.

1. Gezonde voeding:
   Een dieet rijk aan vezels, antioxidanten en gezonde vetten zoals omega-3 kan helpen om ontstekingen te verminderen en de gezondheid van bloedvaten te verbeteren. Het mediterrane dieet, met veel groenten, fruit en vis, is bijzonder effectief gebleken.
2. Lichamelijke activiteit:
   Regelmatige lichaamsbeweging kan de bloedcirculatie verbeteren, het hart versterken en de ophoping van vet in de bloedvaten verminderen. Wandelen en matige beweging zijn vooral gunstig.
3. Stoppen met roken:
   Roken beschadigt de bloedvaten en versnelt de ontwikkeling van plaques. Het stoppen met roken kan het risico op ernstige complicaties aanzienlijk verminderen.
4. Medicatie:
   Wanneer levensstijlaanpassingen niet voldoende zijn, kunnen medicijnen zoals cholesterolverlagers (statines) en bloedverdunners worden voorgeschreven om complicaties te voorkomen.
5. Chirurgische ingrepen:
   Bij ernstige vernauwingen in de bloedvaten kunnen ingrepen zoals angioplastiek of bypassoperaties nodig zijn om de bloedstroom te herstellen.

Nieuw onderzoek naar aderverkalking‍

Moderne onderzoeken richten zich op innovatieve behandelmethoden zoals ontstekingsremmende medicijnen en gentherapie. Een studie gepubliceerd in het European Heart Journal benadrukt dat ontstekingsremmende therapieën het risico op plaquevorming kunnen verminderen. Gentherapie, hoewel nog in de ontwikkelingsfase, onderzoekt hoe genetische aanpassingen plaquevorming kunnen vertragen of omkeren.

Het verband tussen aderverkalking en spataderen

Hoewel aderverkalking (atherosclerose) en spataderen twee verschillende aandoeningen zijn, hebben ze beide te maken met problemen in het vaatstelsel. Aderverkalking is een aandoening waarbij de slagaders verstopt raken door ophoping van vet en kalk, wat kan leiden tot ernstige hart- en vaatziekten. Spataderen daarentegen zijn verwijde en slecht functionerende aderen, meestal in de benen, veroorzaakt door een falend klepsysteem.

Beide aandoeningen kunnen beïnvloed worden door risicofactoren zoals leeftijd, een ongezonde levensstijl, overgewicht en een gebrek aan beweging. Hoewel spataderen meestal geen direct gevaar vormen voor de bloedsomloop, kan een slechte doorbloeding in ernstige gevallen bijdragen aan het ontstaan van complicaties, zoals trombose, wat ook verband houdt met aderverkalking. Het onderhouden van een gezonde levensstijl en tijdige behandeling van vaatproblemen kan helpen om beide aandoeningen te voorkomen of te beheersen.

‍

Conclusie

Aderverkalking is een ernstige aandoening die een grote invloed kan hebben op de bloedvaten en de algehele gezondheid. Door levensstijlaanpassingen te maken, tijdig medische hulp te zoeken en op de hoogte te blijven van nieuwe behandelmogelijkheden, kun je het risico op complicaties verminderen en de doorbloeding verbeteren.