Spataderen tijdens zwangerschap: waarom ze ontstaan en wat je eraan kunt doen

Medisch beoordeeld door:

Geschreven door:

Erika Funch
spataderen zwangerschap

Spataderen tijdens de zwangerschap komen veel voor – en hoewel ze meestal onschuldig zijn, kunnen ze ongemak veroorzaken. Veel zwangere vrouwen merken opgezwollen, blauwachtige aderen op hun benen, vaak gepaard met een zwaar gevoel of kramp. In dit artikel lees je waarom spataderen ontstaan tijdens de zwangerschap, welke klachten ze kunnen geven en wat je kunt doen om verlichting te vinden.

Waarom krijg je spataderen tijdens de zwangerschap?

Tijdens de zwangerschap verandert je bloedsomloop ingrijpend. Het bloedvolume neemt toe, wat extra druk op de aderen uitoefent. Tegelijkertijd zorgt het hormoon progesteron ervoor dat de wanden van de bloedvaten slapper worden. Als de baarmoeder groeit, kan deze druk uitoefenen op de grote aderen in het bekken, waardoor de afvoer van bloed uit de benen vertraagt.

Het gevolg is dat de aderen verwijd raken en spataderen ontstaan. De kans hierop is groter bij meerdere zwangerschappen, erfelijke aanleg en bij mensen die veel staan of zitten.

Typische klachten bij spataderen in de zwangerschap

Spataderen komen meestal voor op de benen, maar soms ook op andere plekken. Klachten die vaak voorkomen zijn:

  • Zichtbare, kronkelende blauwe of paarse aderen
  • Zwaar of vermoeid gevoel in de benen
  • Jeuk of branderig gevoel rondom de aderen
  • Zwelling in enkels of onderbenen, vooral aan het eind van de dag

Soms komt de spatader vooral aan één kant voor. We hebben hier meer over geschreven in onze uitleg over spataderen in slechts één been, inclusief mogelijke oorzaken en behandelopties.

Wat kun je doen om klachten te verlichten?

Hoewel spataderen niet altijd te voorkomen zijn, kun je veel doen om de klachten te verminderen:

  • Draag elke dag steunkousen, het liefst al bij het opstaan
  • Blijf regelmatig bewegen, zoals korte wandelingen of lichte oefeningen
  • Vermijd langdurig zitten of staan in dezelfde houding
  • Leg je benen omhoog tijdens het rusten
  • Slaap op je linkerzijde om de druk op de bekkenaderen te verlagen

Deze adviezen helpen niet alleen bij het verlichten van klachten, maar ook bij preventie. In onze uitgebreide gids over het voorkomen van spataderen lees je welke dagelijkse gewoonten bijdragen aan gezonde aderen.

Spataderen in de schaamstreek of bekken tijdens zwangerschap

Sommige vrouwen ontwikkelen spataderen in het onderlichaam, zoals rond de schaamlippen of in het bekkengebied. Deze zogenaamde vulvaire of bekkenvarices ontstaan door dezelfde oorzaken als spataderen in de benen. Ze kunnen aanvoelen als druk, zwelling of een zwaar gevoel in het bekken. In de meeste gevallen verdwijnen ze na de bevalling vanzelf.

Gaan spataderen na de zwangerschap weg?

Bij veel vrouwen verdwijnen spataderen (deels) vanzelf in de maanden na de bevalling. Zodra het bloedvolume en de druk op de aderen afnemen, worden de bloedvaten weer minder zichtbaar. Als de spataderen na 6–12 maanden nog steeds aanwezig zijn of klachten geven, is het verstandig om dit professioneel te laten beoordelen.

In sommige gevallen blijven de klachten bestaan zonder dat de aderen aan de buitenkant zichtbaar zijn. Meer daarover lees je in ons artikel over inwendige spataderen, die soms over het hoofd worden gezien.

Wanneer is behandeling mogelijk?

Tijdens de zwangerschap wordt actieve behandeling meestal afgeraden. Bij Vaatzorgkliniek bieden we na de zwangerschap moderne, bewezen effectieve behandelingen aan zoals endoveneuze lasertherapie en schuiminjecties. Deze methoden zijn minimaal invasief en vragen geen langdurige hersteltijd.

Wanneer moet je medische hulp inschakelen?

Neem contact op met een arts of specialist als je:

  • Plotseling hevige pijn of zwelling in één been ervaart
  • Roodheid, warmte of verharding voelt rond een spatader
  • Langdurige zwelling hebt die niet verbetert bij rust

Heb je naast spataderen ook last van zwelling in de enkels of voeten? Lees dan ons artikel over dikke voeten en enkels om te begrijpen of dit samenhangt met je aderen.

Conclusie

Spataderen tijdens zwangerschap zijn normaal, maar dat betekent niet dat je ze hoeft te negeren. Met goede gewoonten kun je klachten verlichten en problemen voorkomen. Mocht je na de bevalling nog steeds klachten hebben, dan zijn er veilige en doeltreffende behandelingen beschikbaar.

Bronnen

Dit artikel is gebaseerd op onderzoek en publicaties uit gerenommeerde bronnen om u van de meest betrouwbare informatie te voorzien. Hier zijn enkele van de belangrijkste gebruikte bronnen:

A systematic review and meta-analysis of the risk for development of varicose veins in women with a history of pregnancy. Journal of Vascular Surgery: Venous and Lymphatic Disorders.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2213333X1630083X

Interventions for varicose veins and leg oedema in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews.

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7050615/

Door gebruik te maken van deze bronnen weet je zeker dat het artikel gebaseerd is op actuele en wetenschappelijk getoetste informatie.

Spataderen tijdens zwangerschap: veelgestelde vragen beantwoord

Veelgestelde vragen

Zijn spataderen tijdens de zwangerschap gevaarlijk?
keyboard_arrow_down
In de meeste gevallen zijn spataderen tijdens de zwangerschap onschuldig. Ze kunnen echter wel ongemak veroorzaken, zoals pijn of zwelling. Bij roodheid, warmte of plotselinge zwelling is medisch advies nodig.
Verdwijnen spataderen vanzelf na de zwangerschap?
keyboard_arrow_down
Bij veel vrouwen worden de spataderen na de bevalling kleiner of verdwijnen ze helemaal. Dit gebeurt meestal binnen enkele maanden. Als de klachten aanhouden, is een beoordeling door een specialist verstandig.
Kun je spataderen behandelen tijdens de zwangerschap?
keyboard_arrow_down
Actieve behandeling wordt meestal uitgesteld tot na de zwangerschap en eventuele borstvoedingsperiode. Tijdens de zwangerschap ligt de focus op verlichting van klachten. Denk aan steunkousen, beweging en benen omhoog leggen.
Wat helpt tegen spataderen in de zwangerschap?
keyboard_arrow_down
Dagelijks steunkousen dragen, regelmatig bewegen en de benen omhoog leggen helpt goed. Vermijd langdurig zitten of staan in één houding. Slaap bij voorkeur op je linkerzij om de doorbloeding te verbeteren.
Wanneer moet je contact opnemen met een arts?
keyboard_arrow_down
Neem contact op bij sterke pijn, een zwaar gevoel in slechts één been of als een spatader rood en warm aanvoelt. Dit kan wijzen op een ontsteking of bloedprop. Ook als de klachten lang na de bevalling aanhouden, is controle aanbevolen.
Maak een afspraak
We zijn er om u te ondersteunen