Spataderen tijdens de zwangerschap komen veel voor – en hoewel ze meestal onschuldig zijn, kunnen ze ongemak veroorzaken. Veel zwangere vrouwen merken opgezwollen, blauwachtige aderen op hun benen, vaak gepaard met een zwaar gevoel of kramp. In dit artikel lees je waarom spataderen ontstaan tijdens de zwangerschap, welke klachten ze kunnen geven en wat je kunt doen om verlichting te vinden.
Tijdens de zwangerschap verandert je bloedsomloop ingrijpend. Het bloedvolume neemt toe, wat extra druk op de aderen uitoefent. Tegelijkertijd zorgt het hormoon progesteron ervoor dat de wanden van de bloedvaten slapper worden. Als de baarmoeder groeit, kan deze druk uitoefenen op de grote aderen in het bekken, waardoor de afvoer van bloed uit de benen vertraagt.
Het gevolg is dat de aderen verwijd raken en spataderen ontstaan. De kans hierop is groter bij meerdere zwangerschappen, erfelijke aanleg en bij mensen die veel staan of zitten.
Spataderen komen meestal voor op de benen, maar soms ook op andere plekken. Klachten die vaak voorkomen zijn:
Soms komt de spatader vooral aan één kant voor. We hebben hier meer over geschreven in onze uitleg over spataderen in slechts één been, inclusief mogelijke oorzaken en behandelopties.
Hoewel spataderen niet altijd te voorkomen zijn, kun je veel doen om de klachten te verminderen:
Deze adviezen helpen niet alleen bij het verlichten van klachten, maar ook bij preventie. In onze uitgebreide gids over het voorkomen van spataderen lees je welke dagelijkse gewoonten bijdragen aan gezonde aderen.
Sommige vrouwen ontwikkelen spataderen in het onderlichaam, zoals rond de schaamlippen of in het bekkengebied. Deze zogenaamde vulvaire of bekkenvarices ontstaan door dezelfde oorzaken als spataderen in de benen. Ze kunnen aanvoelen als druk, zwelling of een zwaar gevoel in het bekken. In de meeste gevallen verdwijnen ze na de bevalling vanzelf.
Bij veel vrouwen verdwijnen spataderen (deels) vanzelf in de maanden na de bevalling. Zodra het bloedvolume en de druk op de aderen afnemen, worden de bloedvaten weer minder zichtbaar. Als de spataderen na 6–12 maanden nog steeds aanwezig zijn of klachten geven, is het verstandig om dit professioneel te laten beoordelen.
In sommige gevallen blijven de klachten bestaan zonder dat de aderen aan de buitenkant zichtbaar zijn. Meer daarover lees je in ons artikel over inwendige spataderen, die soms over het hoofd worden gezien.
Tijdens de zwangerschap wordt actieve behandeling meestal afgeraden. Bij Vaatzorgkliniek bieden we na de zwangerschap moderne, bewezen effectieve behandelingen aan zoals endoveneuze lasertherapie en schuiminjecties. Deze methoden zijn minimaal invasief en vragen geen langdurige hersteltijd.
Neem contact op met een arts of specialist als je:
Heb je naast spataderen ook last van zwelling in de enkels of voeten? Lees dan ons artikel over dikke voeten en enkels om te begrijpen of dit samenhangt met je aderen.
Spataderen tijdens zwangerschap zijn normaal, maar dat betekent niet dat je ze hoeft te negeren. Met goede gewoonten kun je klachten verlichten en problemen voorkomen. Mocht je na de bevalling nog steeds klachten hebben, dan zijn er veilige en doeltreffende behandelingen beschikbaar.
Dit artikel is gebaseerd op onderzoek en publicaties uit gerenommeerde bronnen om u van de meest betrouwbare informatie te voorzien. Hier zijn enkele van de belangrijkste gebruikte bronnen:
A systematic review and meta-analysis of the risk for development of varicose veins in women with a history of pregnancy. Journal of Vascular Surgery: Venous and Lymphatic Disorders.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2213333X1630083XInterventions for varicose veins and leg oedema in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7050615/Door gebruik te maken van deze bronnen weet je zeker dat het artikel gebaseerd is op actuele en wetenschappelijk getoetste informatie.